ابزار هدایت به بالای صفحه

در باب تعریف صوفی و تصوف تعاریف مختلفی ارائه شده است برخی از بزرگان تصوف، از جمله قشیری وابوحفص سهروردی اقوال مختلف در این زمینه را بیان کرده ومتذکر شدند که هرکسی بنا به شرایط وحالتی که داشته، تعریفی از تصوف و صوفی ارائه داده وجمع آوری وبیان همه آنها امکان پذیر نیست. عبارت سهروردی دراین زمینه چنین است: «اقوال المشایخ فی ماهیة التصوف، تزید علی الف قول، فان الالفاظ وان اختلفت متقاربة المعنی». بیانات بزرگان درمعنی تصوف افزون بر هزار قول است که نوشتن آن دشوار باشد، اما این اختلاف در لفظ است نه معنا. (سهروردی، عوارف المعارف، ص: 24). برای نمونه به برخی از این تعاریف اشاره می کنیم:
صوفی: «پیرو طریقه تصوف، پشمینه پوش». (دهخدا، لغت نامه، ج9، ص: 13305).
«صوفی را از آن جهت صوفی گویند که اسرار آنها صاف و آثارشان پاک است. از این جهت است که گویند صوفی کسی است که دل خود را با خدا صاف کرده باشد و یا صوفی کسی است که معاملت او با خدا صاف باشد». (سجادی، فرهنگ تعبیرات عرفانی، ص310).
«صوفی آن باشد که دایم سعی کند در تزکیه نفس وتصفیه دل و تجلیه روح». (سهروردی، عوارف المعارف، ص: 24).
صوفی کسی است که در خود فانی وباقی به خدای تعالی است، از طبایع رها و به حقیقت حقایق متصل است. (تهانوی، کشاف اصطلاحات الفنون، ج1، ص: 840-839).
صوفی آن است که: «آنچ درسر داری بنهی و آنچ درکف داری بدهی واز آنچ بر تو آید نجهی». (محمد بن منور، اسرارالتوحید، ص: 285).
صوفی آن است که «آنچ کند پسند حق کند تا هرچه حق کند او بپسندد». (همان، ص: 290).
«ابوتراب نخشبی گوید صوفی را هیچیز تیره نکند وهمه تیرگیها بوی صافی شود». (همان، ص: 473).
امام ابوسهل صعلوکی گوید: صوفی اعراض کردن از اعتراض است. (همان، ص475).
شبلی گوید: «صوفی نبیند در دنیا باخدا غیر از خدا را». و«صوفی ازخلق بریده و به حق پیوسته است وصوفیان کودکانی در دامن حق هستند». (سجادی، فرهنگ تعبیرات عرفانی، ص: 310).